Spis treści
- PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZEŃSTWA PODCZAS SPŁYWU
-
PODSTINSTRUKCJA POPRAWNEGO UŻYTKOWANIA KAJAKA ORAZ PŁYWANIA NIM - WSIADANIE
-
PODSTINSTRUKCJA POPRAWNEGO UŻYTKOWANIA KAJAKA ORAZ PŁYWANIA NIM - WIOSŁOWANIE
-
PODSTINSTRUKCJA POPRAWNEGO UŻYTKOWANIA KAJAKA ORAZ PŁYWANIA NIM - PŁYNIĘCIE
-
PODSTINSTRUKCJA POPRAWNEGO UŻYTKOWANIA KAJAKA ORAZ PŁYWANIA NIM - STEROWANIE
1. PODSTAWOWE ZASADY BEZPIECZEŃSTWA PODCZAS SPŁYWU
Należy zawsze zakładać kamizelkę asekuracyjną. Kajak jest stabilny jednak można zaliczyć wywrotkę.
Należy unikać pływania 1-osobowego, bądź samotnym kajakiem. Zdarzają się przypadki, gdy pomoc drugiego kajaka jest niezbędna. Dotyczy to szczególnie trudnych rzek. Amatorzy kategorycznie nie powinni w taki sposób pływać.
Nie wolno wsiadać do kajaka po spożyciu alkoholu, ani spożywać go w trakcie trwania spływu.
Należy "z głową" przeprawiać się przez naturalne przeszkody. Gdy przepływamy pod niską kładką, nie wolno pochylać się na boki, należy położyć się w kajaku na plecach i rękami przesunąć się pod przeszkodą
Jeśli istnieje konieczność i możliwość pomocy z wody podczas pokonywania przeszkody, pierwsza osada powinna ostrzec o tym inne i pomóc przebyć przeszkodę pozostałym.
Bezpośrednio przed przeszkodą powinna być tylko jedna osada, pozostałe powinny czekać na swoją kolej w odległości kilkudziesięciu metrów, tak by w razie potrzeby osada przeprawiająca się przez przeszkodę mogła manewrować kajakiem, w tym cofnąć się by naprostować kajak, gdy nurt zepchnie go na bok. W pozornie bezpiecznej wodzie największym niebezpieczeństwem dla kajaka jest drugi kajak.
Pierwsza ekipa w szyku zawsze powinna informować pozostałe o niebezpieczeństwie, wystającym kamieniu, wystającym z wody kołku, zwalonym drzewie itp.
Do każdej przeszkody należy podpływać powoli, jeśli jedynym sposobem jest przebycie jej szybko, należy się cofnąć i z rozpędu ją przebyć. Nie wolno tego robić bez rozeznania sytuacji.
Należy unikać przechyłu kajaka w kierunku nurtu, dotyczy to szczególnie sytuacji, gdy nurt zepchnął kajak na przeszkodę i stoimy bokiem, gdy przechylimy się tak to na pewno zaliczymy wywrotkę.
Należy zwracać uwagę na innych uczestników spływu, zachować kontakt wzrokowy z osadą płynącą przed i za nami.
Należy panować nad wiosłem, uważać by nie uderzyć innego uczestnika np w głowę...
Ubranie nie może krępować ruchów i być zbyt ciężkie, gdy nasiąknie wodą podczas wywrotki będzie ciężkie jak kamień...
Nie powinno się wchodzić do wody boso, najlepiej sprawdzają się tutaj sandały, wskazana jest gruba podeszwa, buty kajakowe są ok, jednak mają zazwyczaj cienką gumową podeszwę, poza tym długo są mokre.
PODSTINSTRUKCJA POPRAWNEGO UŻYTKOWANIA KAJAKA ORAZ PŁYWANIA NIM - wsiadanie
Wsiadanie i wysiadanie z kajaka jest łatwe, jeśli znasz kilka sztuczek. Najwygodniej robi się to z niskiego pomostu. Przed wsiadaniem nie zapomnij o dokładnym sprawdzeniu sprzętu.
Zacznij od upewnienia się, że masz na sobie kamizelkę asekuracyjną lub ratunkową i jest ona dobrze dopasowana. Jeżeli używasz fartucha, warto podwinąć go do góry, tak żeby przez przypadek nie usiąść na nim. Pamiętaj, żeby wiosło znajdowało się zawsze w zasięgu rąk.
Pamiętaj zawsze, że kiedy przenosisz ciężar swojego ciała nad kajak, to musi on być dokładnie na jego środku. Jeśli nie będziesz przestrzegać tej zasady, kajak wywróci się. Wsiadanie zacznij od mocnego uchwytu za tylną część kokpitu i włożenia stóp do środka kajaka, możliwie blisko osi symetrii kadłuba.
Podnieś się do góry i utrzymaj swoją wagę głównie na rękach. Spokojnie opuść się i usiądź pośrodku siedzonka.
Wysiadanie z kajaka powinno być wykonywane w ten sam sposób, ale w odwrotnej kolejności.
PODSTINSTRUKCJA POPRAWNEGO UŻYTKOWANIA KAJAKA ORAZ PŁYWANIA NIM - wiosłowanie
Zanim zaczniemy wiosłować, musimy nauczyć się, jak wiosło pracuje w wodzie i jak należy je prawidłowo trzymać. Wydaje się to proste i oczywiste, ale jest kilka szczegółów, o których warto wiedzieć.
Przykład. Jeśli płyniesz wpław, lekko zginasz palce tak, aby uformować dłoń na kształt łyżki. Standardowe wiosła kajakowe wyglądają podobnie. Ich wklęsła strona nazywana jest stroną czynną, albo stroną pracującą, ponieważ to ona odpycha wodę napędzając kajak. Druga strona wiosła nazywana jest tylną.
Duża część wioseł ma niesymetryczne pióra. Wyglądają one, jakby były osadzone na drążku lekko skośnie. Upewnij się, że nie trzymasz wiosła do góry nogami, gdyż na drążek będzie wtedy działała większa siła przekręcająca, wynikająca z nierównych z obu stron drążka powierzchni wiosła zanużonych w wodzie.
Siła ta nie jest zwykle odczuwalna, ale podświadomie kompensujesz ją przez mocniejsze ściskanie drążka i pracę nadgarstków. Niesymetryczne pióra wymyślono właśnie po to, aby uniknąć tego niepotrzebnego wysiłku.
Zalecany jest rozstaw dłoni na drążku odpowiadający odległości pomiędzy łokciami wyprostowanych na boki rąk lub nieco mniej. Zwykle dobrym pomysłem jest równomierne rozkładanie wysiłku pomiędzy różne mięśnie przez niewielkie zmiany uchwytu w trakcie wiosłowania. Zwykle będziesz czuł potrzebę szerszego uchwytu dla większej mocy pociągnięć i do kontrolowania łódki, oraz nieco węższego uchwytu przy długodystansowym wiosłowaniu. Typowe wiosła turystyczne są skręcone, co oznacza, że jego pióra są obrócone o pewien kąt. Pomaga to zmniejszyć opór, który stwarza w powietrzu nie pracujące w danej chwili pióro.
Rozróżniamy wiosła prawo- i lewoskrętne. Jeśli zaczynasz, lepiej jest przyzwyczaić się do prawoskrętnego wiosła, gdyż takie są znacznie bardziej powszechne -- zarówno w sklepach, jak i w wypożyczalniach. Stosowanie lewego lub prawego wiosła jest tylko i wyłącznie kwestią przyzwyczajenia i nie ma nic wspólnego z lewo- lub praworęcznością kajakarza.
W tym podręczniku zakładamy, że posługujesz się wiosłem prawoskrętnym. Twoja prawa ręka kontroluje wiosło. Oznacza to, że uchwyt prawą dłonią jest stały i nie zmienia się w czasie wiosłowania. Prawa ręka (nadgarstek) kontroluje kąt położenia piór.
Nie ściskaj wiosła zbyt mocno, aby nie zmęczyć szybko prawej dłoni. Twoja lewa dłoń trzyma wiosło luźno. Umożliwia to obracanie drążka i ustawianie pióra pod odpowiednim kątem do wisłowania, podpórek, skręcania i innych manewrów.
Uchwyt "prawa na stałe, lewa luźno" jest idealny dla wszystkich manewrów.
PODSTINSTRUKCJA POPRAWNEGO UŻYTKOWANIA KAJAKA ORAZ PŁYWANIA NIM - płynięcie
Płynięcie do przodu nie jest trudne, ale właściwa technika wiosłowania pozwoli Ci płynąć szybciej, efektywniej i mniej forsować stawy. Przedstawimy podstawowe elementy właściwego pociągnięcia wiosłem. Pamiętaj, że idealny styl wiosłowania zależy od Twojej kondycji fizycznej i rodzaju wiosła. Zanim zaczniesz wiosłować, zawsze upewnij się, czy właściwie trzymasz wiosło.
Jeśli chcesz wiosłować efektywnie, to kluczem do sukcesu jest odpowiednia pozycja w kajaku. Siedź prosto, rozluźnij barki i wyprostuj się, abyś czuł się swobodnie i mógł łatwo oddychać. Kajak, to nie leżak - nie rozkładaj się na oparciu siodełka.
Oprzyj stopy o podnóżek. Dopasuj podnóżek tak, aby kolana były lekko ugięte. W takiej pozycji możesz je rozchylić je i oprzeć o burty, co wspomaga kontrolowanie przechyłu łódki. Trzymanie nóg razem ułatwia rotację tułowia i umożliwia bardziej efektywne wiosłowanie.
Upewnij się, że podnóżek jest wystarczająco wytrzymały, aby mocno oprzeć o niego stopy.
Pamiętaj, że w czasie wiosłowania pracują głównie tułów i nogi. Ręce i barki przekazują tylko energię napędzającą kajak. Aby zrozumieć i opanować tą podstawową zasadę spróbuj wiosłować tylko przez rotację tułowia, trzymając ręce cały czas wyprostowane.
Na początku pociągnięcia przekręć tułów, aby włożyć pióro do wody na wysokości stóp, blisko kajaka. Ręka ciągnąca (dolna, trzymająca wkładane do wody pióro) powinna być możliwie wyprostowana. Druga ręka powinna być uniesiona i zgięta tak, aby jej nadgarstek znalazł się blisko policzka.
Naciśnij podnóżek stopą po stronie pióra zanurzającego się w wodzie. Zanurz energicznie wiosło w wodzie ruchem przypominającym wbijanie dzidy.
Rozpocznij pociągnięcie od obrotu tułowia i utrzymywania wyprostowanej ręki ciągnącej pióro. Naciskaj podnóżek stopą (po stronie pociągnięcia), aby wzmocnić działanie wiosła. Pociągnięcie powinno być najsilniejsze na początku i słabnąć pod koniec. W ten sposób angażujesz w działanie mocną muskulaturę tułowia w momencie gdy pióro znajduje się w optymalnym położeniu.
Górna ręka powinna pozostawać rozluźniona. Pamiętaj, aby nie ściskać zbyt mocno drążka, tak aby mięśnie mogły odpocząć. Utrzymuj dłoń ręki pchającej wiosło mniej więcej na poziomie oczu i pozwól jej przemieszczać się przed twarzą, z jednej strony kajaka na drugą, aby utrzymywać wiosło możliwie pionowo.
Zakończ pociągnięcie, kiedy ciągnąca dłoń znajdzie się na wysokości tułowia - kontynuowanie pociągnięcia zmniejszy efektywność wiosłowania, gdyż będziesz musiał przezwyciężać opór ciągniętego pióra.
Wyjmij pióro z wody przemieszczając je w tył i od kajaka. Wyciągając pióro z wody podnoś łokieć i pozwól nadgarstkowi podążać za nim. Uważaj, aby nie podnosić łokcia powyżej barku i pozwól górnej ręce podążać za rotacją tułowia.
Po wyjęciu pióra z wody przygotuj się do pociągnięcia drugą ręką. Kontynuuj obrót tułowia, abyś mógł rozpocząć kolejne pociągnięcie tak bardzo z przodu, jak to możliwe.
Staraj się, aby Twoje ruchy były ciągłe i płynne. Pamiętaj, że płynięcie do przodu to nie to samo, co płynięcie prosto -- zachęcamy do zapoznania się z dalszą częścią tego podręcznika.
CZĘSTE BŁĘDY:
1. zła pozycja
2. niedostateczna rotacja tułowia
3. przedłużanie pociągnięcia za daleko, za linię bioder
4. wypychanie górnej ręki za daleko, przez co kąt pracy wiosła w wodzie nie jest tak efektywny (pióro powinno być ustawione możliwie pionowo!)
5. bujanie kajakiem przez przenoszenie wagi z jednej strony na drugą
6. nadmierne obciążenie nadgarstków przez wyginanie ich
PODSTINSTRUKCJA POPRAWNEGO UŻYTKOWANIA KAJAKA ORAZ PŁYWANIA NIM - sterowanie
Wydaje się oczywiste, że mocniejsze wiosłowanie z jednej strony spowoduje zakręcanie kajaka w drugą stronę. Jednak stosowanie przedstawionej wcześniej techniki pociągnięcia pionowym wiosłem spowoduje raczej przyspieszenie, a tylko w niewielkim stopniu zakręcanie. Oznacza to, że w celu efektywnego zakręcania należy nieco zmienić sposób poruszania wiosłem i wykonać tak zwane szerokie pociągnięcie do przodu.
Jest to podstawowa technika zakręcania, gdyż stosowanie jej pozwala zachować zarówno prędkość, jak i rytm wiosłowania. Szerokie pociągnięcie do przodu możesz wykonywać zarówno wtedy, gdy kajak się porusza, jak i wtedy, gdy stoi nieruchomo.
Wiosło trzymaj tak samo, jak przy pociągnięciu do przodu. Włóż pióro do wody tak daleko, jak możesz wygodnie sięgnąć i skieruj pracującą stronę pióra na zewnątrz (od kajaka). Drugą rękę utrzymuj dosyć nisko. Wiosło trzymaj pod niewielkim kątem do wody.
Wykonaj zanurzonym piórem możliwie duży łuk, który rozpoczynanie się w pobliżu dziobu i skończy w pobliżu rufy kajaka. Pociągnięcie powinno być wykonywane głównie przez rotację tułowia; ręce powinny pozostać tak nieruchome, jak to możliwe.
Na początku pociągnięcia należy się starać odpychać dziób od pióra, a pod koniec -- przyciągać do tego pióra rufę: w efekcie kajak zakręca w stronę przeciwną do tej, z której wykonujemy pociągnięcie.
UWAGI:
Czasami potrzebna jest tylko niewielka korekta kierunku i wtedy należy wykonać coś pomiędzy zwykłym, a szerokim pociągnięciem. Aby szybko obrócić kajak w miejscu, dobrym dodatkiem do szerokiego pociągnięcia do przodu będzie szerokie pociągnięcie do tyłu. W zasadzie jest to nic innego jak szerokie pociągnięcie wykonane od rufy do dziobu.